Jij mag alles zijn
Marieke Wilens op LinkedIn, september 2024
Afgelopen week las ik ‘Jij mag alles zijn’ van Griet op de Beeck. Het maakt treffend helder hoe een kind (Lexi in het verhaal) hard gaat werken om te voldoen, om te proberen mama weer gelukkig te maken, zichzelf daarbij verloochenend, in een gezin getroffen door verlies. Je voelt mee hoe de zelftwijfel, schuld en machteloosheid op haar drukken door deze onmogelijke taak. Ondertussen zijn de woorden van ouders richting Lexi liefdevol, maar is er - onder invloed van omstandigheden - toch structureel een essentieel tekort aan aandacht, zorg en afgestemd contact.
In het verhaal van Lexi spelen drie belangrijke oorzaken van ontwikkelingstrauma
1 Trauma met ‘grote T’, ofwel duidelijk aversieve ervaringen zoals geweld, misbruik, ongeval, of (in dit verhaal) verlies.
2 emotioneel tekort of verwaarlozing, waarbij structureel onvoldoende tegemoet wordt gekomen aan de emotionele basisbehoeften van het kind
3 holes in roles; daar waar in het familiesysteem rollen niet worden vervuld door algehele of emotionele afwezigheid van de ouder gaan kinderen dit gat (onbewust) opvullen.
Rescripten
Wat onvervuld is gebleven in de kindertijd blijf je in je volwassen leven (onbewust) zoeken en herhalen. In Pesso therapie kan binnen structures symbolisch het verhaal worden herschreven. Dit verandert uiteraard niet hoe je levensgeschiedenis was, maar wel hoe je in het hier en nu jezelf en de interacties met anderen beleeft. Door met groepsgenoten in ideale rolfiguren te werken komt het gezonde alternatieve scenario binnen op het niveau van lichaam en emotie, ook daar waar de oude pijn zich zonder woorden heeft opgeslagen.
In een structure kun je in een veilige bedding ervaren dat aan jouw behoeften alsnog op een passende en symbolische manier tegemoet wordt gekomen. Zo nodig wordt daarbij eerst in scène gezet dat de reële ouders in hún emotionele basisbehoeften worden voorzien (bij holes in roles). Via het ontvangen van lijflijke steun, begrenzing etc., ontstaat de mogelijkheid deze behoefte vervulling te integreren zodat je daar ook zelf in kunt voorzien. De gestagneerde natuurlijke ontwikkeling kan dan alsnog de ruimte krijgen.
Dat maakt je vrij(er) om jezelf, om alles te mogen zijn.